حساسیت دندان چگونه است؟

حساسیت دندان چیست؟

حساسیت دندان به حالتی گفته می شود که عاج دندان (لایه ی زیرین مینای دندان) به دلیل فرسایش، تحلیل لثه یا ترک، در معرض محیط دهان قرار گیرد و نسبت به محرک هایی مثل سرما، گرما، قند و اسید واکنش دردناک نشان دهد. در این حالت، پایانه های عصبی دندان تحریک می شوند و باعث درد تیز و لحظه ای می گردند.

علائم حساسیت دندان چیست؟

حساسیت دندان معمولاً به صورت درد ناگهانی، تیز و زودگذر بروز می کند که در مواجهه با برخی محرک ها ایجاد می شود. این علائم می توانند خفیف تا شدید باشند و بسته به علت زمینه ای، در یک یا چند دندان ظاهر شوند. مهم ترین علائم حساسیت دندان عبارتند از:

• درد ناگهانی و کوتاه مدت هنگام نوشیدن یا خوردن خوراکی های سرد (مثل بستنی یا آب یخ)
• احساس تیر کشیدن دندان ها در تماس با مواد گرم (مثل چای یا سوپ داغ)
• درد در هنگام خوردن مواد شیرین یا ترش مانند شکلات، مرکبات یا نوشابه
• ناراحتی یا درد در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
• حساسیت در تماس با هوای سرد مثلاً هنگام نفس کشیدن از دهان در روزهای زمستانی
• درد پراکنده و غیر دقیق که محل خاصی ندارد ولی در برخی دندان ها بیشتر احساس می شود

در صورتی که این علائم به طور مداوم یا شدید بروز کنند، باید به دندانپزشک مراجعه کرد تا علت اصلی تشخیص داده شده و درمان مناسب انجام شود.

چه عواملی باعث ایجاد دندان های حساس می شود؟

دندان های حساس معمولاً زمانی ایجاد می شوند که لایه محافظ بیرونی دندان (مینا) فرسوده شود یا ریشه دندان در اثر تحلیل لثه نمایان گردد. در این حالت، عاج دندان که دارای پایانه های عصبی است در معرض محرک ها قرار می گیرد و باعث درد و حساسیت می شود. مهم ترین عواملی که منجر به این وضعیت می شوند عبارت اند از:

• تحلیل لثه: عقب نشینی لثه باعث می شود ریشه دندان (که بدون پوشش مینایی است) در معرض سرما، گرما یا تحریک مکانیکی قرار گیرد.
• سایش مینای دندان: مسواک زدن با فشار زیاد یا استفاده از مسواک های زبر می تواند باعث از بین رفتن مینای دندان شود.
• مصرف زیاد مواد اسیدی: نوشابه، آبلیمو، سرکه، مرکبات و خوراکی های اسیدی مینای دندان را تضعیف کرده و راه را برای تحریک عاج باز می کنند.
• پوسیدگی دندان: وقتی پوسیدگی به لایه های زیرین دندان نفوذ کند، می تواند باعث حساس شدن آن شود.
• سایش دندان (دندان قروچه): فشردن دندان ها روی هم در خواب یا هنگام استرس می تواند باعث شکستگی مینای دندان شود.
• ترک  خوردگی یا شکستگی دندان: حتی ترک های ریز می توانند مسیر ورود محرک ها به عصب دندان را باز کنند.
• استفاده از سفیدکننده ها: ژل ها و خمیرهای سفید کننده قوی ممکن است باعث حساسیت موقت دندان ها شوند.
• پرکردگی های آسیب دیده یا قدیمی: گاهی پرکردگی کهنه یا شل شده به عاج دندان اجازه می دهد در معرض محرک ها قرار گیرد.
• عوامل ژنتیکی: برخی افراد به طور طبیعی مینای نازک تری دارند و بیشتر مستعد حساس شدن دندان هستند.

شناخت دقیق این عوامل می تواند به پیشگیری یا انتخاب بهترین روش درمان کمک کند.

Advertisements

بهترین لبخند ، لبخند شماست...

لطفا جهت رزرو نوبت در  کلینیک ایمپلنتینو از طریق دکمه رو به رو اقدام کنید:

ارتباط با ما

درمان دندانپزشکی حساسیت دندان ها

وقتی حساسیت دندان به قدری شدید باشد که زندگی روزمره فرد را مختل کند یا با درمان های خانگی کاهش نیابد، باید به دندانپزشک مراجعه کرد تا درمان تخصصی انجام شود. بسته به شدت حساسیت و علت زمینه ای آن، درمان های زیر در مطب دندانپزشکی پیشنهاد می شوند:

• استفاده از فلوراید موضعی
  ژل یا وارنیش فلوراید روی دندان ها زده می شود تا مینای دندان تقویت شده و کانال های باز در عاج بسته شوند. این روش برای حساسیت های خفیف تا متوسط بسیار موثر است.
• استفاده از مواد باندینگ (Bonding)
  اگر ریشه دندان نمایان باشد، دندانپزشک می تواند با مواد رزینی آن ناحیه را پوشش دهد. این کار مثل یک سد محافظتی عمل کرده و تماس مستقیم با عاج را کاهش می دهد.
• روکش یا ونیر
  در مواردی که سطح زیادی از مینا از بین رفته باشد، یا ترک های ریز وجود داشته باشند، ممکن است روکش یا ونیر روی دندان قرار داده شود تا حساسیت کاهش یابد.
• جراحی پوشش لثه (Gum Grafting)
  اگر علت حساسیت تحلیل لثه باشد، دندانپزشک ممکن است با پیوند بافت لثه، ناحیه ی نمایان ریشه را بپوشاند. این روش در موارد تحلیل شدید لثه بسیار مؤثر است.
• درمان با لیزر
  برخی دندانپزشکان از لیزرهای تخصصی برای بستن توبول های عاجی (منافذ ریز در عاج) استفاده می کنند که باعث کاهش فوری حساسیت می شود.
• درمان ریشه (عصب کشی)
  در موارد بسیار شدید که هیچ درمانی موثر نباشد، ممکن است دندانپزشک تصمیم به عصب کشی بگیرد. این کار باعث حذف منبع درد (عصب) می شود و حساسیت را به طور کامل از بین می برد.

هر یک از این روش ها بسته به وضعیت خاص بیمار انتخاب می شوند و معمولاً با معاینه، عکسبرداری و ارزیابی دقیق، برنامه ریزی درمان انجام می شود.

درمان خانگی حساس شدن دندان ها

اگرچه درمان های دندانپزشکی برای موارد شدیدتر ضروری هستند، اما در بسیاری از موارد درمان خانگی حساس شدن دندان ها می تواند موثر و کارساز باشد؛ به ویژه زمانی که حساسیت خفیف یا دوره ای است. در ادامه بهترین روش های خانگی برای کاهش حساسیت دندان معرفی شده اند:

• استفاده از خمیردندان مخصوص دندان های حساس
  خمیردندان هایی که برای دندان های حساس طراحی شده اند، حاوی ترکیباتی مانند نیترات پتاسیم یا استرانسیوم کلراید هستند که به مرور زمان پایانه های عصبی را آرام می کنند و باعث کاهش حساسیت می شوند.
• رعایت بهداشت دهان با مسواک نرم
  مسواک زدن با مسواک نرم و با فشار ملایم از آسیب به مینای دندان و لثه جلوگیری می کند. استفاده از حرکات دایره ای و اجتناب از فشار افقی، به ویژه در نواحی لثه، بسیار مهم است.
• اجتناب از خوراکی های اسیدی
  غذاهای ترش و نوشیدنی های گازدار مینای دندان را فرسوده کرده و حساسیت را تشدید می کنند. کاهش مصرف این مواد، یا شستن دهان با آب بعد از خوردن آن ها، می تواند به کاهش حساسیت کمک کند.
• دهان شویه فلوراید یا بدون الکل
  استفاده منظم از دهان شویه های حاوی فلوراید یا مخصوص دندان های حساس، مینای دندان را تقویت کرده و از تحریک لثه جلوگیری می کند.
• روغن کشی با روغن نارگیل
  در طب سنتی، روغن کشی با روغن نارگیل یا کنجد به عنوان راهی برای کاهش التهاب لثه و پاکسازی دهان شناخته می شود. روزانه یک قاشق غذاخوری روغن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در دهان بچرخانید و سپس بیرون بریزید.
• استفاده از ژل آلوئه ورا
  ژل خالص آلوئه ورا خاصیت ضدالتهابی دارد و اگر روی لثه های حساس یا دندان های ملتهب مالیده شود، می تواند تا حدی درد را تسکین دهد.
• مصرف کلسیم و ویتامین D
  کمبود مواد معدنی می تواند در تضعیف مینای دندان نقش داشته باشد. تغذیه مناسب و مصرف لبنیات، سبزیجات برگ سبز، یا مکمل های توصیه شده توسط پزشک می تواند مفید باشد.

چطور از حساس شدن دندان ها پیشگیری کنیم؟

پیشگیری از حساس شدن دندان ها ساده تر و کم هزینه تر از درمان آن است. با رعایت چند اصل ساده بهداشت دهان و تغییر برخی عادات روزمره، می توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد یا شدت آن را کاهش داد. در ادامه، مؤثرترین روش های پیشگیری آورده شده اند:

• استفاده از مسواک نرم و روش صحیح مسواک زدن
  مسواک زدن با فشار زیاد و حرکات افقی باعث ساییدگی مینای دندان و تحلیل لثه می شود. برای پیشگیری: از مسواک نرم استفاده کنید. حرکات مسواک را ملایم و دایره ای انجام دهید. روزی دو بار مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
• استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید
  فلوراید به تقویت مینای دندان کمک می کند و مانع نفوذ محرک ها به لایه های زیرین دندان می شود. استفاده مداوم از خمیردندان های مخصوص دندان حساس نیز می تواند مفید باشد.
• پرهیز از مصرف بیش  از حد مواد اسیدی
  نوشیدنی های گازدار، آب لیمو، سرکه و سایر خوراکی های اسیدی مینای دندان را ضعیف می کنند. برای کاهش آسیب: بعد از مصرف مواد اسیدی، دهان را با آب بشویید. از جویدن یخ یا لیمو پرهیز کنید. مصرف این مواد را به حداقل برسانید.
•  درمان به موقع مشکلات دهان و دندان
  پوسیدگی، التهاب لثه، ترک  خوردگی دندان و تحلیل لثه اگر در مراحل اولیه درمان نشوند، به حساسیت دندان منجر می شوند. مراجعه منظم به دندانپزشک (هر شش ماه) توصیه می شود.
• استفاده از محافظ دندان در شب
  اگر دندان قروچه دارید، باید شب ها از نایت گارد (محافظ دندانی) استفاده کنید تا سایش دندان ها و فرسایش مینا جلوگیری شود.
• پرهیز از سفید کننده های قوی بدون تجویز پزشک
  محصولات سفیدکننده غیراستاندارد یا استفاده ی مکرر از آن ها ممکن است باعث تحریک عصب دندان و حساسیت شود. حتماً زیر نظر دندانپزشک از این محصولات استفاده کنید.
• تقویت رژیم غذایی
  تغذیه سالم و مصرف مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر و ویتامین D به حفظ سلامت مینای دندان و لثه ها کمک می کند.

با رعایت این نکات، نه تنها از حساس شدن دندان ها پیشگیری می شود، بلکه سلامت کلی دهان و دندان نیز بهبود می یابد.

حساسیت دندان به سرما و گرما

حساسیت دندان به سرما و گرما از شایع ترین انواع حساسیت هاست که بیشتر به دلیل نازک شدن مینای دندان یا نمایان شدن ریشه ها ایجاد می شود. محرک هایی مثل نوشیدنی های داغ، بستنی یا هوای سرد می توانند باعث ایجاد درد لحظه ای شوند. استفاده از خمیردندان مخصوص و درمان های فلورایدی در کاهش این نوع حساسیت موثر است.

حساسیت دندان بعد از عصب کشی

بعد از درمان ریشه یا عصب کشی، ممکن است دندان برای مدتی حساس باقی بماند. این حساسیت معمولاً به فشار یا گاز گرفتن غذا مربوط می شود و نه به محرک هایی مثل سرما یا گرما، زیرا عصب اصلی حذف شده است. اگر حساسیت بیشتر از دو هفته ادامه داشت، باید به دندانپزشک مراجعه کرد تا از وجود عفونت یا مشکلات دیگر اطمینان حاصل شود.

حساسیت دندان عصب کشی شده به سرما

حساسیت دندان عصب کشی شده به سرما معمولاً غیرعادی است، چرا که در حین عصب کشی، عصب دندان برداشته می شود. اگر دندانی که عصب کشی شده به سرما واکنش نشان می دهد، ممکن است یکی از دلایل زیر وجود داشته باشد:

• درمان ناقص یا باقی ماندن بخشی از عصب
• ترک یا شکستگی در دندان
• التهاب بافت های اطراف ریشه
• انتشار درد از دندان های مجاور

در چنین مواردی لازم است رادیوگرافی و معاینه تخصصی توسط دندانپزشک انجام شود.

آیا جرمگیری باعث حساسیت دندان می شود؟

بله، جرمگیری دندان می تواند موقتاً باعث حساس شدن دندان ها شود. پس از حذف پلاک و جرم از سطح دندان و لثه، نواحی ای که پیش تر توسط جرم پوشیده شده بودند، در معرض محیط قرار می گیرند. این مسئله ممکن است تا چند روز پس از جرمگیری باعث درد خفیف یا حساسیت شود، اما معمولاً گذراست و با رعایت مراقبت های بعد از جرمگیری، برطرف می شود.