اسکنر داخل دهانی چیست؟
اسکنر داخل دهانی یک دستگاه دیجیتال پیشرفته است که برای تصویربرداری مستقیم از دندان ها، لثه و کل محیط دهانی استفاده می شود. این دستگاه با استفاده از فناوری اپتیک و حسگرهای دقیق، تصاویر سه بعدی و بسیار واضحی از دهان بیمار تهیه می کند و جایگزینی مدرن برای قالب گیری سنتی محسوب می شود.
در روش های قدیمی، قالب گیری با مواد سیلیکونی یا آلژینات انجام می شد که هم برای بیمار ناراحت کننده بود و هم دقت محدودی داشت. اما با استفاده از اسکنر داخل دهانی، تمام جزئیات دهان در چند دقیقه ثبت می شود و فایل دیجیتال به سرعت در نرم افزارهای تخصصی دندانپزشکی قابل پردازش است.
این فناوری نه تنها باعث افزایش دقت در تشخیص و طراحی درمان می شود، بلکه امکان شبیه سازی نتایج و ارتباط بهتر میان دندانپزشک و لابراتوار دندانسازی را نیز فراهم می آورد.
کاربردهای اسکنر داخل دهانی
اسکنر داخل دهانی به دلیل دقت بالا و سرعت عمل، کاربردهای گسترده ای در دندانپزشکی دارد. مهم ترین کاربردهای این فناوری در کلینیک دندانپزشکی عبارت اند از:
- قالب گیری دیجیتال دندان ها: حذف روش های سنتی و تهیه فایل دیجیتال برای ساخت روکش، بریج، لمینت و انواع پروتزهای دندانی.
- ایمپلنت دندان: ثبت دقیق موقعیت استخوان و دندان ها برای طراحی گاید جراحی و ساخت اباتمنت یا پروتز ایمپلنت.
- ارتودنسی: تهیه مدل سه بعدی از دندان ها برای طراحی طرح درمان و ساخت الاینرهای شفاف (اینویزالاین).
- طراحی لبخند دیجیتال (DSD): شبیه سازی نتیجه نهایی درمان زیبایی قبل از اجرا برای بیمار.
- کنترل درمان: امکان مقایسه تغییرات دهان و دندان در جلسات مختلف و بررسی روند درمان.
- ایجاد ارتباط با لابراتوار دندانپزشکی: انتقال سریع و بدون خطا فایل های دیجیتال برای ساخت ترمیم ها و پروتزها.
انواع اسکنر داخل دهانی دندانپزشکی
در بازار، اسکنرهای داخل دهانی بر اساس فناوری به کار رفته به چند دسته تقسیم می شوند؛ در جدول زیر، این انواع همراه با مثال هایی از مدل های مشهور آورده شده است:
لطفا جهت رزرو نوبت در کلینیک ایمپلنتینو از طریق دکمه رو به رو اقدام کنید:
| نوع / فناوری | شرح کوتاه | مثال های مدل معروف |
| میان کانونی یا کنفوکال (Confocal Microscopy) | با فوکوس کردن نور بر نقاط مختلف، تصویر سه بعدی می سازد | 3Shape TRIOS (سری های مختلف) (3Shape) |
| نوری / الگوگذاری ساختاری (Structured Light / Optical Wand) | نور یا الگوهای نوری بر سطح دندان تابانده و با تغییرات نور، هندسه ثبت می شود | CEREC Primescan (The Dental Lab) |
| نمونه برداری جبهه موج فعال (Active Wavefront Sampling) | به وسیله تغییر در جبهه موج های نور، عمق و ساختار با دقت بالاتری ثبت می شود | Medit i700، مدل های پیشرفته تر برندهای جدید (PMC) |
| اسکنر با تابش مادون قرمز (Infrared / NIRI-based) | از نور مادون قرمز نیز استفاده می کند تا جزئیات بافت نرم تر و ساختار داخلی را ثبت کند | iTero Element 5D Plus با قابلیت NIRI (The Dental Lab) |
| مدل های تجاری / برند شناخته شده (بر اساس ترکیب فناوری ها) | ترکیبی از فناوری ها همراه با نرم افزار و رابط کاربری متفاوت | iTero، Medit، Planmeca، Carestream، Primescan etc. (learn.renewdigital.com) |
بهترین اسکنر داخل دهانی
انتخاب بهترین اسکنر داخل دهانی به نیاز دندانپزشک، نوع خدمات کلینیک و بودجه بستگی دارد. برخی از برندها به دلیل دقت بالا، سرعت اسکن، سهولت کاربری و پشتیبانی نرم افزاری گسترده، در دنیا شهرت بیشتری پیدا کرده اند. در میان این برندها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- 3Shape TRIOS: یکی از پرطرفدارترین اسکنرها با کیفیت تصویر بسیار بالا و نرم افزارهای متنوع برای طراحی دیجیتال.
- iTero (Align Technology): مناسب برای ارتودنسی و اینویزالاین، با قابلیت اسکن دقیق و فناوری NIRI برای مشاهده ساختار داخلی دندان.
- CEREC Primescan (Dentsply Sirona): اسکنر بسیار سریع و کاربرپسند، مناسب برای پروتزهای فوری و طراحی درون کلینیکی.
- Medit i700: از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر، با دقت خوب و آپدیت های نرم افزاری منظم.
- Carestream Dental (CS 3700, CS 3800): اسکنر سبک و دقیق با رابط کاربری آسان و کیفیت تصویر مناسب.
- Planmeca Emerald S: سبک، سریع و با طراحی ارگونومیک برای استفاده طولانی مدت.
ویژگی ها اسکنر داخل دهانی
اسکنر داخل دهانی بسته به برند و مدل، ویژگی های مختلفی دارد اما بیشتر آن ها در چند قابلیت کلیدی مشترک هستند. مهم ترین ویژگی ها عبارت اند از:
- دقت بالا: ثبت جزئیات بسیار دقیق از دندان ها و بافت های نرم برای درمان های پیچیده.
- سرعت اسکن: تهیه مدل سه بعدی در مدت چند دقیقه بدون نیاز به تکرارهای متعدد.
- راحتی برای بیمار: حذف مواد قالب گیری سنتی و تجربه ای بدون استرس و ناراحتی.
- قابلیت سه بعدی و رنگی: تولید تصاویر سه بعدی رنگی برای شبیه سازی طبیعی تر.
- نرم افزار پیشرفته: امکان طراحی دیجیتال، ارسال فایل به لابراتوار و مقایسه تغییرات در طول درمان.
- اتصال مستقیم به سیستم های CAD/CAM: برای ساخت روکش، لمینت و پروتزهای فوری.
- قابلیت ذخیره و اشتراک گذاری سریع فایل ها: افزایش سرعت همکاری بین دندانپزشک و لابراتوار.
- طراحی ارگونومیک و وزن کم: برای استفاده آسان در جلسات طولانی دندانپزشکی.
انواع اسکنرهای سه بعدی دندانپزشکی
اسکنرهای سه بعدی در دندانپزشکی تنها محدود به اسکنرهای داخل دهانی نیستند، بلکه بسته به کاربرد و نوع تصویربرداری، در دسته های مختلف قرار می گیرند. در جدول زیر انواع اصلی آن ها معرفی شده است:
| نوع اسکنر سه بعدی | کاربرد اصلی | نمونه های رایج |
| اسکنر داخل دهانی (Intraoral Scanner) | تصویربرداری مستقیم از دهان، دندان ها و لثه | 3Shape TRIOS، iTero، Medit i700، Primescan |
| اسکنر لابراتواری (Laboratory Scanner) | اسکن مدل های گچی یا قالب های فیزیکی در لابراتوار دندانسازی | 3Shape E Series، Medit T-Series |
| اسکنر CBCT (Cone Beam CT) | تصویربرداری سه بعدی از ساختار استخوان، ریشه دندان و سینوس ها | Planmeca ProMax 3D، Carestream CS 9600 |
| اسکنر دستی یا پرتابل سه بعدی (Handheld 3D Scanner) | ثبت سریع ساختارهای فک و صورت در جراحی یا ارتودنسی | Artec Eva، Shining 3D |
| اسکنر رومیزی سه بعدی (Desktop 3D Scanner) | استفاده برای ساخت پروتزهای دقیق و کارهای تخصصی لابراتواری | Dental Wings DWX Series، Straumann CARES Scan |
مزایای استفاده از اسکنرهای سه بعدی دندانپزشکی
استفاده از اسکنرهای سه بعدی در دندانپزشکی مزایای زیادی برای بیمار و دندانپزشک به همراه دارد. مهم ترین آن ها عبارت اند از:
- دقت بالا: ثبت جزئیات دقیق دندان ها و بافت های دهانی برای افزایش کیفیت درمان.
- سرعت عمل: کاهش زمان قالب گیری و آماده سازی طرح درمان.
- راحتی بیمار: حذف نیاز به مواد قالب گیری سنتی و تجربه ای بدون حالت تهوع یا ناراحتی.
- تشخیص بهتر: امکان بررسی دقیق وضعیت استخوان، دندان ها و لثه برای انتخاب بهترین روش درمانی.
- طراحی دیجیتال پروتز و روکش: ساخت ترمیم های دقیق تر و زیباتر با همکاری مستقیم لابراتوار.
- امکان شبیه سازی درمان: نمایش نتیجه احتمالی درمان به بیمار قبل از شروع کار.
- ذخیره سازی و اشتراک گذاری آسان: فایل های دیجیتال به راحتی در سیستم ذخیره و برای لابراتوار یا متخصصین دیگر ارسال می شوند.
- کاهش خطای انسانی: فرآیند دیجیتال جایگزین قالب گیری دستی شده و احتمال خطا به حداقل می رسد.
- افزایش رضایت بیمار: ترکیب سرعت، دقت و راحتی، تجربه ای مدرن و مطمئن ایجاد می کند.
قیمت اسکنر داخل دهانی
قیمت اسکنر داخل دهانی بسته به برند، مدل، کشور سازنده و امکانات نرم افزاری آن متفاوت است. به طور کلی، این دستگاه ها در بازه ای حدود ۱۵ هزار تا ۵۰ هزار دلار در بازار جهانی عرضه می شوند. در ایران نیز به دلیل نوسانات ارزی، قیمت ها متغیر بوده و ممکن است حتی بالاتر از این بازه قرار گیرند.
عواملی که بر قیمت اسکنر داخل دهانی تأثیر می گذارند عبارت اند از:
- برند و اعتبار شرکت سازنده (مانند 3Shape، iTero، Sirona، Medit)
- نسل و مدل دستگاه (مدل های جدیدتر با امکانات بیشتر، قیمت بالاتری دارند)
- امکانات نرم افزاری و سازگاری با سیستم های CAD/CAM
- پشتیبانی و خدمات پس از فروش در کشور مقصد
- وزن، سرعت و کیفیت تصویر اسکنر
به طور معمول، اسکنرهایی مثل 3Shape TRIOS و iTero در رده قیمتی بالاتر قرار دارند، در حالی که برندهایی مانند Medit و Carestream گزینه های اقتصادی تر محسوب می شوند.
