آشنایی با نحوه صحیح نخ دندان کشیدن

چه زمانی باید نخ دندان بکشید؟

بهترین زمان برای نخ دندان کشیدن معمولاً شب قبل از خواب است. در طول شب، بزاق دهان کمتر ترشح می شود و دفاع طبیعی دهان در برابر باکتری ها کاهش می یابد. اگر ذرات غذا یا پلاک بین دندان ها باقی بمانند، محیط ایده آلی برای رشد باکتری ها و شروع پوسیدگی ایجاد می شود.

البته در بعضی شرایط، مثل گیر کردن غذا بین دندان ها، حساسیت لثه، یا وجود دندان های نامنظم، می توانید بعد از هر وعده غذایی هم نخ بکشید. نکته مهم این است که نخ دندان کشیدن به صورت روزانه و منظم انجام شود.

طریقه صحیح نخ دندان کشیدن

طرز درست نخ دندان کشیدن باعث می شود پلاک بدون آسیب به لثه برداشته شود. انجام اشتباه این کار نه تنها کمکی نمی کند، بلکه می تواند باعث زخم و خونریزی لثه شود. مراحل صحیح نخ دندان کشیدن به این صورت است:

1. طول مناسب نخ دندان
   حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر نخ بردارید. دو سر نخ را دور انگشتان میانی هر دست بپیچید تا هنگام کار بتوانید بخش های تازه نخ را آزاد کنید.
2. کنترل نخ با انگشت شست و سبابه
   بین دو انگشت شست و سبابه حدود ۲ تا ۳ سانتی متر نخ نگه دارید تا بتوانید آن را به صورت کنترل شده بین دندان ها وارد کنید.
3. ورود آرام بین دندان ها
   نخ را با حرکت ملایم و کنترل شده وارد فضای بین دندان ها کنید. فشار شدید یا حرکت ناگهانی می تواند باعث آسیب به لثه شود.
4. حرکت C شکل
   وقتی نخ به کنار دندان رسید، آن را کمی خم کنید و به شکل حرف C دور دندان بگیرید. سپس با حرکات بالا و پایین، سطح دندان و زیر خط لثه را تمیز کنید.
5. برای هر دندان از بخش تازه نخ استفاده کنید
   نخ آلوده را روی انگشت بپیچید و بخش تمیز نخ را آزاد کنید تا آلودگی بین دندان ها جابه جا نشود.
6. تکرار برای همه دندان ها
   این کار را برای همه دندان ها، حتی دندان های عقب که بیشتر مستعد تجمع غذا هستند، تکرار کنید.

نکته مهم: اگر پس از نخ دندان کشیدن کمی خونریزی داشتید، معمولاً به خاطر التهاب و تجمع پلاک است. با چند روز استفاده منظم، خونریزی کاهش پیدا می کند. اما اگر خونریزی شدید یا مداوم بود، باید دندانپزشک مشکل را بررسی کند.

نخ دندان کشیدن دندان های عقب

دندان های عقبی (آسیاب ها) بیشترین سطح تماس و شیار را دارند و به همین دلیل فضای تجمع غذا و پلاک در آن ها بیشتر است. علاوه براین، مسواک هم معمولاً به زیر تماس این دندان ها نمی رسد. نخ دندان کشیدن دندان های عقب کمی نیاز به دقت بیشتر دارد، اما روش آن مشابه سایر دندان هاست:

Advertisements

بهترین لبخند ، لبخند شماست...

لطفا جهت رزرو نوبت در  کلینیک ایمپلنتینو از طریق دکمه رو به رو اقدام کنید:

ارتباط با ما

• ابتدا نخ دندان را به آرامی بین دندان ها وارد کنید و از فشار زیاد که ممکن است به لثه آسیب بزند، خودداری کنید.
• نخ را دور هر دندان به شکل C خم کرده و با حرکات بالا و پایین سطح کنار دندان و زیر خط لثه را تمیز کنید.
• اگر دندان های عقب به هم فشرده هستند یا روکش و پرکردگی دارند، می توانید از نخ های مخصوص ارتودنسی یا نخ با سر سفت (Floss Threader) کمک بگیرید تا نخ راحت تر عبور کند.
• در انتها بخش تازه نخ را برای دندان بعدی استفاده کنید.

تمیز کردن دندان های عقب با نخ دندان، یکی از مهم ترین روش ها برای پیشگیری از بوی بد دهان و پوسیدگی دندان های آسیاب است، چون این دندان ها بیشتر درگیر پوسیدگی های مخفی و بین دندانی می شوند.

نخ دندان کشیدن دندان های جلو

نخ دندان کشیدن دندان های جلو معمولاً ساده تر است چون دسترسی به این ناحیه راحت تر است. با این حال خیلی از افراد هنگام نخ کشیدن دندان های جلو، نخ را مستقیم و با فشار وارد می کنند که باعث تحریک و زخم لثه می شود. روش صحیح این است:

• نخ را با کنترل کامل بین دو دندان جلو وارد کنید و از ضربه زدن یا فشار ناگهانی خودداری کنید.
• مانند مراحل استاندارد، نخ را به شکل C روی سطح دندان خم کرده و با چند حرکت آرام بالا و پایین، پلاک و مواد غذایی را پاک کنید.
• دندان های جلویی، مخصوصاً فک پایین، بیشتر مستعد جرم گیری هستند. نخ دندان کشیدن روزانه در این قسمت، از تغییر رنگ و التهاب لثه جلوگیری می کند.
• اگر فاصله دندان های جلو خیلی کم است یا نخ پاره می شود، می توانید از نخ مومی یا نخ نازک تر استفاده کنید تا راحت تر حرکت کند.

با رعایت این نکات، نخ دندان کشیدن در ناحیه جلو باعث سفیدتر دیده شدن دندان ها، کاهش بوی بد دهان و جلوگیری از التهاب لثه می شود.

انواع نخ دندان

نخ دندان ها در انواع مختلفی تولید می شوند تا نیازهای گوناگون دهان و دندان را پوشش دهند. آشنایی با انواع آن کمک می کند بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنید:

چه نوع نخ دندان برای دندان های شما مناسب تر است؟

انتخاب نخ دندان مناسب به وضعیت دندان ها و لثه ها بستگی دارد. نکات مهم برای انتخاب درست عبارت اند از:

• فاصله بین دندان ها:
  اگر دندان ها به هم نزدیک هستند، نخ مومی یا نخ نازک بهتر عبور می کند. برای فاصله های بیشتر، نخ پهن یا Dental Tape راحت تر است.
• حساسیت لثه:
  برای لثه های حساس، نخ نرم و مومی توصیه می شود تا از خونریزی و آسیب جلوگیری شود.
• وجود ارتودنسی، بریج یا ایمپلنت:
  در این موارد از نخ مخصوص ارتودنسی یا Super Floss استفاده کنید که بخش سفت آن بتواند زیر بریس یا پروتز عبور کند و بخش نرم پلاک را پاک کند.
• اولویت طعم و تجربه کاربری:
  نخ دندان طعم دار می تواند استفاده روزانه را راحت تر و دلپذیرتر کند و به تازه ماندن دهان کمک کند.

نکته: بهترین نخ دندان آن است که شما به طور منظم بتوانید از آن استفاده کنید و راحتی کار با آن باعث ترک عادت نخ دندان کشیدن نشود.

برای نخ دندان کشیدن چه نوع نخی بخریم؟

انتخاب نخ دندان مناسب هنگام خرید، تاثیر زیادی روی راحتی و اثربخشی نخ کشیدن دارد. نکات مهم شامل موارد زیر است:

• نخ دندان مومی (Waxed Floss): راحت بین دندان های تنگ حرکت می کند، کمتر پاره می شود و برای کسانی که دندان های نزدیک به هم دارند، بهترین انتخاب است.
• نخ دندان بدون موم (Unwaxed Floss): نازک و اصطکاک بیشتری دارد، حس تمیزکنندگی مستقیم بیشتری می دهد، اما ممکن است زودتر پاره شود.
• نوار دندانی (Dental Tape): پهن و نرم است و برای دندان هایی با فاصله بیشتر یا لثه های حساس مناسب است؛ راحت بین دندان ها حرکت می کند و باعث آسیب کمتر به لثه می شود.
• نخ مخصوص ارتودنسی و ایمپلنت (Super Floss / Threader): دارای بخش سفت برای عبور از زیر بریس ها، بریج یا ایمپلنت و بخش نرم برای تمیز کردن سطح دندان ها؛ برای افرادی که پروتز یا بریس دارند ضروری است.
• نخ دندان طعم دار (Flavored Floss): استفاده را لذت بخش تر می کند و باعث تازه ماندن دهان می شود، مناسب افرادی که به دلیل طعم نخ کشیدن را منظم تر انجام می دهند.

اول مسواک بزنیم یا نخ دندان بکشیم؟

یکی از سوالات رایج درباره بهداشت دهان این است که اول باید مسواک زد یا نخ دندان کشید؟

• اکثر دندانپزشکان توصیه می کنند ابتدا نخ دندان کشیده شود و سپس مسواک زده شود.
• دلیل آن این است که نخ دندان ذرات و پلاک های بین دندان ها را آزاد می کند و بعد از آن مسواک می تواند با دقت بیشتری سطوح دندان و لثه را تمیز کند.
• اگر مسواک قبل از نخ دندان زده شود، ممکن است ذرات ریز بین دندان ها باقی بمانند و با نخ دندان پاک شوند؛ اما تاثیر کامل مسواک روی این ذرات محدود خواهد بود.
• نکته مهم: در هر صورت، مهم ترین چیز استمرار در استفاده روزانه از هر دو روش است، چه نخ دندان اول باشد چه مسواک زدن.

نخ دندان کشیدن بعد از کامپوزیت

نخ دندان کشیدن بعد از کامپوزیت نیاز به دقت بیشتری دارد تا لبه ها و سطح ترمیم شده آسیب نبیند:

• از نخ دندان مومی یا نرم استفاده کنید تا راحت بین دندان ها حرکت کند و کامپوزیت خراشیده نشود.
• نخ را به آرامی بین دندان ها وارد کرده و با حرکت ملایم بالا و پایین، پلاک را تمیز کنید.
• از حرکت سریع یا فشار زیاد خودداری کنید، چون ممکن است لبه های کامپوزیت بلند شوند یا ترک بخورند.
• برای دندان های پر شده با کامپوزیت، روزانه حداقل یک بار نخ دندان کشیدن توصیه می شود تا پوسیدگی اطراف ترمیم ها کاهش یابد.

طرز صحیح نخ دندان کشیدن کامپوزیت

برای نخ دندان کشیدن کامپوزیت، رعایت چند نکته کلیدی باعث محافظت از ترمیم و لثه می شود:

• انتخاب نخ مناسب: نخ مومی یا نرم بهترین گزینه است، زیرا راحت بین دندان ها حرکت می کند و سطح کامپوزیت را خط نمی اندازد.
• حرکت آرام: نخ را با حرکت ملایم بالا و پایین بین دندان ها بکشید. از فشار زیاد یا حرکت سریع خودداری کنید.
• قوس C روی دندان: نخ را به شکل C دور دندان کامپوزیت شده خم کنید و با حرکات آرام، کنار دندان و زیر خط لثه را تمیز کنید.
• استفاده از بخش تازه نخ: برای هر دندان بخش جدیدی از نخ را استفاده کنید تا آلودگی به سایر دندان ها منتقل نشود.
• تکرار منظم: روزانه یک بار کافی است، ولی در صورت گیر کردن غذا بین دندان ها می توانید بعد از وعده غذایی هم انجام دهید.

رعایت این نکات باعث می شود ترمیم کامپوزیت سالم بماند و پوسیدگی های بین دندانی کاهش یابد.

نخ دندان کشیدن بعد از لمینت

بعد از لمینت دندان، رعایت اصول صحیح نخ دندان کشیدن اهمیت بیشتری دارد تا سطح لمینت آسیب نبیند و لثه سالم بماند:

• انتخاب نخ مناسب: از نخ مومی یا نرم استفاده کنید تا راحت بین دندان ها حرکت کند و سطح لمینت خراشیده نشود.
• حرکت آرام و کنترل شده: نخ را به آرامی بین دندان ها وارد کنید و با حرکات بالا و پایین پلاک را پاک کنید.
• دوری از فشار زیاد: هرگونه فشار شدید یا حرکت سریع می تواند باعث بلند شدن یا آسیب لبه های لمینت شود.
• استفاده روزانه: حداقل یک بار در روز نخ دندان کشیدن توصیه می شود. در صورت گیر کردن غذا بین دندان ها می توان بعد از وعده غذایی نیز انجام داد.
• نکته مهم: در دندان های لمینت شده از نخ های خیلی زبر یا سیمی استفاده نکنید، زیرا سطح لمینت را خراش می دهند.

رعایت این روش باعث حفظ سلامت لثه و طول عمر لمینت می شود.

نخ دندان کشیدن بعد از ارتودنسی

نخ دندان کشیدن بعد از ارتودنسی نیازمند دقت و ابزار مخصوص است، زیرا سیم ها و براکت ها مسیر عبور نخ را محدود می کنند:

• استفاده از نخ مخصوص ارتودنسی (Super Floss یا Threader):
  این نخ ها دارای بخش سفت برای عبور از زیر سیم ها و بخش نرم برای تمیز کردن سطح دندان هستند.
• حرکت آرام و کنترل شده:
  نخ را با دقت بین دندان ها و زیر سیم ها عبور دهید و از فشار زیاد خودداری کنید تا لثه یا براکت ها آسیب نبینند.
• تمیزکاری کامل اطراف براکت ها:
  براکت ها محل تجمع پلاک هستند، پس با نخ دندان کشیدن منظم، از پوسیدگی و التهاب لثه جلوگیری کنید.
• تکرار روزانه:
  حداقل یک بار در روز نخ کشیدن توصیه می شود، اما در صورت گیر کردن غذا بین براکت ها می توان پس از وعده غذایی هم انجام داد.
• نکته کاربردی:
  در صورت دشواری استفاده از نخ، می توانید از واترجت یا مسواک بین دندانی برای تمیز کردن زیر سیم ها و اطراف براکت ها کمک بگیرید.

نخ دندان کشیدن بعد از ایمپلنت دندان

نخ دندان کشیدن بعد از ایمپلنت دندان اهمیت بالایی دارد تا پلاک و باکتری ها اطراف پایه ایمپلنت تجمع نکنند و از التهاب لثه و از دست رفتن ایمپلنت جلوگیری شود:

• استفاده از نخ مخصوص یا نخ با سر سفت (Super Floss / Threader):
  این نخ ها به راحتی زیر پروتز یا تاج ایمپلنت عبور کرده و سطح اطراف پایه را تمیز می کنند.
• حرکت آرام و کنترل شده:
  نخ را با ملایمت بالا و پایین حرکت دهید و از فشار زیاد خودداری کنید تا به لثه یا اتصال ایمپلنت آسیبی نرسد.
• تمیزکاری روزانه:
  حداقل یک بار در روز نخ دندان کشیدن توصیه می شود تا پلاک های میکروبی اطراف ایمپلنت از بین برود.
• استفاده از ابزار کمکی:
  واترجت یا مسواک بین دندانی می تواند به پاکسازی بهتر اطراف ایمپلنت کمک کند و دسترسی به نقاط سخت را آسان تر کند.
• نکته کاربردی:
  رعایت بهداشت دقیق بعد از ایمپلنت، طول عمر آن را افزایش داده و از التهاب لثه و عفونت جلوگیری می کند.

نخ دندان کشیدن دندان پر شده

دندان های پر شده به دلیل ترمیم، بیشتر در معرض تجمع پلاک و باکتری بین دندانی هستند. نخ دندان کشیدن صحیح باعث حفظ سلامت دندان و طول عمر پرکردگی می شود:

• استفاده از نخ نرم یا مومی:
  نخ مومی راحت بین دندان ها حرکت می کند و به سطح پرکردگی آسیب نمی رساند.
• حرکت آرام:
  نخ را با حرکات ملایم بالا و پایین بین دندان ها بکشید تا از جدا شدن یا خراشیدن پرکردگی جلوگیری شود.
• تمیزکاری کامل کنار خط لثه:
  پلاک اطراف پرکردگی باعث پوسیدگی مجدد یا التهاب لثه می شود، پس بخش زیر لثه را با دقت پاک کنید.
• تکرار روزانه:
  روزانه حداقل یک بار نخ دندان کشیدن توصیه می شود و در صورت باقی ماندن غذا، بعد از وعده غذایی نیز مفید است.
• نکته مهم:
  از نخ های خیلی زبر یا سفت استفاده نکنید، زیرا ممکن است پرکردگی یا لثه آسیب ببیند.

مزایای نخ دندان کشیدن

نخ دندان کشیدن مزایای فراوانی برای سلامت دهان و دندان دارد و مکمل مسواک است:

• پیشگیری از پوسیدگی بین دندانی:
  با حذف پلاک و ذرات غذایی که مسواک به آن ها نمی رسد، احتمال پوسیدگی کاهش می یابد.
• حفظ سلامت لثه:
  نخ دندان کشیدن منظم باعث کاهش التهاب و خونریزی لثه می شود و از بیماری های لثه جلوگیری می کند.
• کاهش بوی بد دهان:
  با حذف ذرات غذایی و باکتری ها، بوی نامطبوع دهان کمتر می شود.
• حفظ سلامت ترمیم ها:
  در دندان های پر شده، کامپوزیت، لمینت یا ایمپلنت، نخ دندان کشیدن باعث افزایش طول عمر ترمیم و جلوگیری از پوسیدگی اطراف آن ها می شود.
• پیشگیری از جرم و سنگ دندان:
  حذف پلاک بین دندانی باعث کاهش تشکیل جرم و رسوب روی دندان ها می شود.

معایب نخ دندان کشیدن

اگرچه نخ دندان کشیدن فواید زیادی دارد، در صورت استفاده نادرست می تواند معایبی هم داشته باشد:

• آسیب به لثه:
  فشار زیاد یا حرکت سریع نخ می تواند باعث بریدگی یا پسروی لثه شود.
• خونریزی لثه:
  خونریزی موقت در آغاز استفاده طبیعی است، اما اگر مداوم باشد، ممکن است نشانه التهاب شدید یا بیماری لثه باشد.
• خراش سطح دندان یا ترمیم ها:
  استفاده از نخ خیلی زبر یا فشار زیاد ممکن است باعث آسیب به کامپوزیت، لمینت یا پرکردگی شود.
• ناراحتی برای افراد با دندان های حساس یا نزدیک به هم:
  ممکن است در ابتدا استفاده از نخ برای برخی افراد دشوار باشد و باعث درد یا ناراحتی شود.
• استفاده نادرست باعث بی اثر بودن:
  اگر نخ دندان به درستی کشیده نشود، پلاک و ذرات غذایی باقی می مانند و اثر پیشگیری کاهش می یابد.

آیا نخ دندان باعث آسیب به لثه می شود؟

نخ دندان کشیدن اصولی معمولاً به لثه آسیب نمی رساند و حتی سلامت لثه را بهبود می بخشد، اما در صورت استفاده نادرست ممکن است مشکلاتی ایجاد شود:

• فشار زیاد یا حرکت سریع: می تواند باعث بریدگی یا تورم لثه شود.
• وارد کردن نخ بین دندان ها به صورت مستقیم و ناگهانی: خطر پسروی یا آسیب به لثه را افزایش می دهد.
• عدم رعایت تکنیک صحیح: اگر نخ را به شکل C روی دندان ها نپیچید و حرکت بالا و پایین نداشته باشید، پلاک به طور کامل پاک نمی شود و احتمال التهاب لثه وجود دارد.

نکته کاربردی: خونریزی خفیف هنگام شروع نخ دندان کشیدن طبیعی است و با تداوم استفاده کاهش می یابد. در صورت خونریزی شدید یا طولانی، باید با دندانپزشک مشورت کنید.

نخ دندان مناسب برای دندان های حساس

برای افرادی که دندان ها یا لثه های حساس دارند، انتخاب نخ مناسب اهمیت زیادی دارد تا درد یا آسیب ایجاد نشود:

• نخ نرم یا مومی: راحت بین دندان ها حرکت می کند و فشار کمتری به لثه وارد می کند.
• نخ پهن (Dental Tape): برای دندان هایی با فاصله بیشتر، حرکت راحت و بدون درد را فراهم می کند.
• حرکت آرام و کنترل شده: حتی با نخ مناسب، کشیدن سریع یا فشار زیاد می تواند باعث ناراحتی شود.
• استفاده روزانه: با تمرین منظم، لثه ها مقاوم تر شده و حساسیت کاهش می یابد.
• نکته کاربردی: در صورت حساسیت شدید، می توان از واترجت یا مسواک بین دندانی نرم برای کمک به تمیزکاری استفاده کرد تا فشار مستقیم نخ کاهش یابد.