دندان قروچه یا ساییدن دندان چه زمانی اتفاق می افتد؟

دندان قروچه چیست؟

دندان قروچه، که گاهی به آن «بریسینگ» یا «ساییدن دندان ها» نیز گفته می شود، به حرکت غیرارادی و مکرر دندان ها روی یکدیگر گفته می شود. این عادت می تواند در طول روز یا هنگام خواب اتفاق بیفتد و معمولاً بدون آگاهی فرد رخ می دهد. در اثر دندان قروچه، فشار زیادی به مینای دندان و مفصل فک وارد می شود که در طول زمان می تواند باعث ترک خوردن، فرسودگی و حساسیت دندان ها شود.

این مشکل ممکن است به شکل ساییدن شدید دندان ها یا فشار دادن آن ها به هم خود را نشان دهد. هرچند که در بسیاری از افراد، دندان قروچه تنها یک رفتار موقت است، اما اگر ادامه پیدا کند، می تواند سلامت دندان ها و فک را تحت تأثیر قرار دهد و باعث بروز مشکلاتی مانند درد فک، سردردهای مزمن و اختلال در مفصل گیجگاهی-فکی شود.

تشخیص دندان قروچه چگونه انجام می شود؟

تشخیص دندان قروچه معمولاً با بررسی علائم بالینی و معاینه دقیق دندان ها و فک توسط دندانپزشک انجام می شود. در بسیاری از موارد، خود فرد از این مشکل آگاه نیست و تشخیص توسط دندانپزشک یا حتی اطرافیان، هنگام شنیدن صدای ساییدن دندان ها در خواب، صورت می گیرد.

معاینه دندان ها نشان می دهد که آیا مینای دندان ساییده یا ترک خورده است، لثه ها و عضلات فک حساس شده اند یا خیر. همچنین دندانپزشک ممکن است از مفصل گیجگاهی-فکی و نحوه حرکت فک عکس برداری یا بررسی های تکمیلی انجام دهد تا میزان آسیب و شدت دندان قروچه مشخص شود.

در برخی موارد، دندانپزشک برای بررسی الگوهای خواب و فعالیت های فک در شب، استفاده از دستگاه های مخصوص یا پرسشنامه های خواب را توصیه می کند. این ارزیابی ها به تشخیص دقیق و تعیین بهترین روش درمان کمک می کنند.

Advertisements

بهترین لبخند ، لبخند شماست...

لطفا جهت رزرو نوبت در  کلینیک ایمپلنتینو از طریق دکمه رو به رو اقدام کنید:

ارتباط با ما

علت دندان قروچه

دلایل دندان قروچه متعدد است و می تواند هم جسمی و هم روانی باشد. در جدول زیر شایع ترین عوامل ایجاد دندان قروچه در کودکان و بزرگسالان آورده شده است:

علائم دندان قروچه

علائم دندان قروچه می تواند به صورت جسمی و رفتاری بروز کند و معمولاً با شدت و تداوم عادت مرتبط است. در زیر مهم ترین علائم دندان قروچه آورده شده است:

• درد یا سفتی فک و عضلات صورت
• سردردهای صبحگاهی یا میگرنی
• حساسیت یا فرسودگی مینای دندان
• ترک خوردن یا شکستگی دندان ها
• صدا دادن دندان ها هنگام خواب (ساییدن دندان ها)
• اختلال در خواب یا بی خوابی

این علائم می توانند هم در بزرگسالان و هم در کودکان مشاهده شوند و در صورت تداوم، نیاز به ارزیابی و درمان توسط دندانپزشک دارند.

انواع دندان قروچه

دندان قروچه به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شود:

1. دندان قروچه شبانه (Sleep Bruxism):
   این نوع در خواب اتفاق می افتد و فرد معمولاً از آن بی خبر است. صدای ساییدن دندان ها معمولاً توسط اطرافیان شنیده می شود و می تواند باعث آسیب به مینای دندان و مفصل فک شود.
2. دندان قروچه روزانه (Awake Bruxism):
   در این حالت، فرد هنگام بیداری و معمولاً در شرایط استرس یا تمرکز شدید، دندان های خود را روی هم فشار می دهد یا می ساید. این نوع کمتر شایع است اما می تواند باعث درد عضلات فک و سردرد شود.

همچنین برخی دندانپزشکان، دندان قروچه را بر اساس شدت و الگوی حرکتی دندان ها به دسته های سبک، متوسط و شدید تقسیم می کنند تا روش درمان مناسب تر انتخاب شود.

علت دندان قروچه کودکان در خواب

دندان قروچه در کودکان هنگام خواب معمولاً یک پدیده شایع و طبیعی است، اما می تواند دلایل متعددی داشته باشد. مهم ترین عوامل عبارتند از:

• استرس و هیجانات روزانه: فشارهای روانی کوچک مثل مدرسه یا اختلافات خانوادگی می تواند باعث ساییدن دندان ها شود.
• مشکلات دندانی و فکی: رشد دندان های دائمی یا ناهماهنگی فک می تواند منجر به دندان قروچه شود.
• اختلالات خواب: خواب سبک، خروپف یا مشکلات تنفسی در شب می تواند با دندان قروچه همراه باشد.
• عوامل جسمی و ژنتیکی: برخی کودکان به دلیل سابقه خانوادگی یا ترکیبات عصبی-عضلانی، مستعد این مشکل هستند.

در بیشتر موارد، دندان قروچه کودکان گذرا است و با رشد دندان ها یا بهبود خواب خودبه خود کاهش می یابد، اما بررسی توسط دندانپزشک برای جلوگیری از آسیب مینای دندان توصیه می شود.

علت دندان قروچه در خواب بزرگسالان

در بزرگسالان، دندان قروچه در خواب اغلب ناشی از ترکیبی از عوامل روانی، جسمی و سبک زندگی است. شایع ترین دلایل عبارتند از:

• استرس و اضطراب: فشارهای کاری، زندگی شخصی یا مسائل روانی می تواند باعث فشار غیرارادی فک و ساییدن دندان ها شود.
• اختلالات خواب: مشکلاتی مانند خروپف، آپنه خواب یا اختلالات رفتاری در خواب می توانند زمینه ساز دندان قروچه باشند.
• نوشیدنی ها و مواد محرک: مصرف زیاد کافئین، الکل یا دخانیات می تواند شدت دندان قروچه را افزایش دهد.
• داروها و شرایط پزشکی: برخی داروهای ضدافسردگی یا بیماری های عصبی و سیستمیک می توانند عامل تحریک دندان قروچه باشند.
• مشکلات دندانی و فکی: ناهماهنگی دندان ها یا اختلالات مفصل فک نیز از دلایل جسمی این مشکل محسوب می شوند.

تشخیص دقیق علت دندان قروچه در بزرگسالان اهمیت زیادی دارد تا درمان مؤثر و پیشگیری از آسیب های جدی دندان و مفصل فک انجام شود.

درمان دندان قروچه

درمان دندان قروچه بسته به شدت مشکل و علت ایجاد آن می تواند شامل روش های متنوعی باشد. در بسیاری از موارد، ترکیبی از درمان های غیر دارویی، تغییرات سبک زندگی و مداخلات دندانپزشکی بهترین نتیجه را می دهد. در زیر مهم ترین روش های درمان دندان قروچه آورده شده است:

• محافظ دهان یا نایت گارد (Night Guard): استفاده از محافظ پلاستیکی برای جلوگیری از ساییدن دندان ها در شب.
• اصلاح ناهنجاری های دندانی: تراشیدن یا اصلاح دندان ها و فک برای بهبود هماهنگی و کاهش فشار.
• فیزیوتراپی و تمرینات فک: تمرینات مخصوص عضلات فک برای کاهش تنش و سفتی.
• مدیریت استرس و روان درمانی: کاهش استرس و اضطراب با تکنیک های روانشناختی مانند مدیتیشن، مشاوره یا بیوفیدبک.
• لیزر درمانی: استفاده از لیزر برای کاهش التهاب و درد عضلات فک.
• دارودرمانی (در موارد شدید): داروهای شل کننده عضلانی یا ضد اضطراب در صورت نیاز.
• تغییر سبک زندگی: کاهش مصرف کافئین، الکل و ترک دخانیات.
• تکنیک های آرامش بخش قبل از خواب: مانند ماساژ فک، حرکات کششی و رعایت روتین خواب منظم.

این لیست جامع ترین روش های درمانی موجود برای دندان قروچه است و معمولاً دندانپزشک با توجه به علت و شدت مشکل ترکیبی از آن ها را توصیه می کند.

درمان غیر دارویی دندان قروچه

درمان غیر دارویی دندان قروچه شامل روش هایی است که بدون مصرف دارو، فشار و ساییدن دندان ها را کاهش می دهند و از آسیب به دندان و فک جلوگیری می کنند. این روش ها اغلب در کنار تغییر سبک زندگی و محافظ دهان مؤثر هستند:

• محافظ دهان یا نایت گارد: جلوگیری از ساییدن دندان ها در طول شب.
• فیزیوتراپی فک و صورت: تمرینات مخصوص برای شل کردن عضلات و کاهش تنش.
• بیوفیدبک و تکنیک های آرام سازی: کنترل عضلات فک و کاهش فشار غیرارادی با کمک ابزارهای مخصوص یا آموزش ذهنی.
• اصلاح دندان ها و فک: تراش یا تنظیم دندان ها برای هماهنگی بهتر و کاهش ساییدگی.
• مدیریت استرس و تکنیک های روانشناختی: مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا یا مشاوره روانشناسی.
• تغییر عادات روزانه: کاهش مصرف کافئین و الکل، اجتناب از جویدن اجسام سخت یا آدامس زیاد.

این روش ها به طور کلی کم تهاجمی هستند و در بسیاری از موارد، با ترکیب چند روش، می توان اثرات دندان قروچه را به شکل قابل توجهی کاهش داد.

درمان خانگی دندان قروچه در خواب

برای کنترل دندان قروچه در خواب در خانه می توان از روش های ساده و مؤثر استفاده کرد که بدون نیاز به دارو یا مداخلات تخصصی، فشار روی دندان ها و عضلات فک را کاهش می دهند. برخی از روش های خانگی عبارتند از:

• تمرینات آرامش بخش فک: ماساژ ملایم عضلات فک و صورت قبل از خواب.
• استفاده از کمپرس گرم: قرار دادن حوله گرم روی فک برای شل شدن عضلات.
• کاهش استرس قبل از خواب: مدیتیشن، تنفس عمیق یا گوش دادن به موسیقی آرام بخش.
• محدود کردن محرک ها: کاهش مصرف کافئین، نوشیدنی های انرژی زا و الکل در ساعات پایانی روز.
• اصلاح وضعیت خواب: خوابیدن به پشت و رعایت ارتفاع مناسب بالش برای کاهش فشار روی فک.
• تمرینات کششی گردن و فک: انجام حرکات کششی سبک برای کاهش سفتی عضلات.

این روش ها معمولاً به تنهایی در موارد خفیف مؤثر هستند و می توانند شدت دندان قروچه در خواب را کاهش دهند. در صورت ادامه مشکل، مشورت با دندانپزشک ضروری است.

دندان قروچه در کودکان نشانه چیست؟

نشانه های دندان قروچه در کودکان ممکن است واضح نباشد و اغلب توسط والدین یا معلمان هنگام مشاهده رفتارهای غیرعادی مشخص می شود. شایع ترین علائم عبارتند از:

• صدای ساییدن دندان ها در خواب: یکی از واضح ترین نشانه ها که معمولاً والدین آن را می شنوند.
• درد یا سفتی فک و صورت: کودک ممکن است هنگام صبح از درد فک یا صورت شکایت کند.
• سردرد صبحگاهی: سردردهای خفیف که بعد از بیدار شدن مشاهده می شود.
• آسیب به دندان ها: فرسودگی یا ترک خوردگی مینای دندان در موارد شدید.
• اختلال در خواب: خواب سبک یا بیداری مکرر در طول شب.
• تحریک پذیری یا خستگی: کودکی که دندان قروچه دارد ممکن است در طول روز بیشتر خسته یا کج خلق باشد.

تشخیص به موقع دندان قروچه در کودکان اهمیت زیادی دارد، زیرا درمان به موقع می تواند از آسیب دندان ها و مشکلات فک جلوگیری کند.

بهترین قرص برای درمان دندان قروچه

در بسیاری از موارد، درمان دارویی دندان قروچه تنها زمانی توصیه می شود که روش های غیر دارویی و تغییر سبک زندگی مؤثر نباشند یا دندان قروچه شدید و مزمن باشد. بهترین داروها معمولاً شامل:

• شل کننده های عضلانی (Muscle Relaxants): برای کاهش تنش عضلات فک و کاهش ساییدن دندان ها در شب.
• داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی (در صورت نیاز): در مواردی که استرس و اضطراب عامل اصلی دندان قروچه باشند.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): برای کاهش درد و التهاب عضلات فک.

توجه داشته باشید که مصرف هرگونه دارو باید تحت نظر دندانپزشک یا پزشک انجام شود، زیرا انتخاب نوع دارو و دوز مناسب بستگی به شدت دندان قروچه، سن، شرایط سلامت عمومی و عوامل زمینه ای دارد. دارودرمانی معمولاً همراه با روش های غیر دارویی مانند نایت گارد و مدیریت استرس بیشترین تأثیر را دارد.

عوارض دندان قروچه

دندان قروچه اگر درمان نشود، می تواند عوارض متعددی برای دهان، دندان و فک ایجاد کند. شایع ترین عوارض شامل:

• فرسودگی و ترک خوردن دندان ها: ساییدن مداوم مینای دندان باعث حساسیت و شکستگی دندان ها می شود.
• درد و سفتی فک: فشار مداوم روی عضلات فک و مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) می تواند منجر به درد مزمن شود.
• سردردهای مکرر و میگرنی: فشار روی عضلات صورت و فک گاهی باعث سردرد صبحگاهی یا میگرنی می شود.
• اختلال در خواب: دندان قروچه شدید می تواند کیفیت خواب فرد و اطرافیان را کاهش دهد.
• مشکلات گوارشی و بلع: در موارد شدید، فشار فک ممکن است باعث اختلال در جویدن و بلع غذا شود.
• تحریک لثه و آسیب بافت نرم دهان: ساییدن دندان ها می تواند به لثه ها و داخل دهان آسیب بزند.

پیگیری به موقع و درمان اصولی دندان قروچه از ایجاد این عوارض جلوگیری می کند و سلامت دهان و دندان را حفظ می کند.