روکش دندان چیست؟
روکش دندان (Dental Crown) یک پوشش محکم و مصنوعی است که روی دندان قرار می گیرد تا سطح آن را کاملاً بپوشاند و از آسیب دیدگی های بیشتر جلوگیری کند و در ایمپلنت دندان هم برای کامل شدن کار آن را قرار می دهند. این روکش ها از مواد مقاومی مثل سرامیک، زیرکونیا، فلز یا ترکیبی از آن ها ساخته می شوند و ظاهرشان بسیار شبیه دندان طبیعی است.
روکش زمانی استفاده می شود که دندان به حدی آسیب دیده باشد که با کامپوزیت یا پرکردگی قابل ترمیم نباشد؛ یا برای دندان هایی که پس از عصب کشی ضعیف شده اند و احتمال ترک، شکستگی یا پوسیدگی مجدد در آن ها وجود دارد. روکش نه تنها دندان را تقویت می کند، بلکه رنگ، فرم و ظاهر دندان را به شکل طبیعی و زیبا بازسازی می کند.
مراحل روکش کردن دندان
فرآیند روکش کردن دندان معمولاً در دو جلسه انجام می شود و شامل آماده سازی دندان، قالب گیری و نصب روکش نهایی است. مراحل به صورت زیر انجام می شود:
- معاینه و آماده سازی دندان
ابتدا دندانپزشک وضعیت دندان را بررسی می کند و در صورت نیاز، درمان های لازم مانند عصب کشی یا ترمیم پوسیدگی انجام می شود. سپس سطح دندان تراش داده می شود تا روکش به طور دقیق روی آن قرار گیرد. - قالب گیری از دندان
پس از آماده سازی، از دندان قالب گرفته می شود تا روکش مخصوص همان دندان ساخته شود. قالب گیری می تواند به روش سنتی یا اسکن دیجیتال انجام شود. - نصب روکش موقت
تا زمانی که روکش اصلی در لابراتوار ساخته شود، روی دندان روکش موقت قرار می گیرد تا از آسیب دیدگی و حساسیت جلوگیری شود. - تحویل و نصب روکش اصلی
در جلسه دوم، روکش اصلی روی دندان قرار گرفته، تنظیم می شود و پس از تأیید نهایی، با چسب مخصوص به طور دائمی نصب می شود. در پایان، دندان کاملاً طبیعی و محکم به نظر می رسد و فرد می تواند به طور عادی غذا بخورد و صحبت کند.
اسم انواع روکش دندان
روکش های دندانی با توجه به جنس، مقاومت و ظاهر، به چند نوع مختلف تقسیم می شوند. هرکدام مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند:
- روکش سرامیکی (تمام سرامیک)
ظاهری بسیار طبیعی دارد و بیشتر برای دندان های جلو استفاده می شود. رنگ آن کاملاً شبیه دندان طبیعی است و برای افرادی که به فلز حساسیت دارند مناسب است. - روکش زیرکونیا
یکی از مقاوم ترین انواع روکش است. هم برای دندان های جلو و هم عقب مناسب بوده و در برابر فشار جویدن بسیار مقاوم است. ظاهر آن نیز کاملاً طبیعی و زیبا است. - روکش PFM (پرسلن فوزد تو متال)
روکش فلزی-سرامیکی که دارای زیرساخت فلزی و سطح سرامیکی است. مقاومت بالا دارد اما ممکن است در خط لثه کمی تیرگی ایجاد کند. - روکش فلزی (تمام فلز)
بسیار مقاوم و ماندگار است و معمولاً برای دندان های عقب استفاده می شود. اما از نظر زیبایی گزینه مناسبی برای دندان های جلویی نیست. - روکش کامپوزیتی
قیمت مناسب تری دارد اما دوام و مقاومت آن نسبت به سرامیک و زیرکونیا کمتر است. بیشتر برای ترمیم های موقت یا موارد محدود کاربرد دارد.
بهترین نوع روکش دندان
انتخاب بهترین نوع روکش دندان به شرایط هر بیمار، محل قرارگیری دندان و میزان آسیب دیدگی بستگی دارد؛ اما در حال حاضر روکش سرامیکی و زیرکونیا جزء بهترین و پرطرفدارترین گزینه ها هستند.
لطفا جهت رزرو نوبت در کلینیک ایمپلنتینو از طریق دکمه رو به رو اقدام کنید:
- روکش زیرکونیا از نظر استحکام، ماندگاری و زیبایی در سطح بسیار بالایی قرار دارد. برای دندان های عقب که فشار بیشتری تحمل می کنند، بهترین انتخاب است.
- روکش تمام سرامیک به دلیل شفافیت و ظاهر بسیار طبیعی، بیشتر برای دندان های جلو توصیه می شود. از نظر زیبایی، نزدیک ترین گزینه به دندان طبیعی است.
- اگر اولویت مقاومت بالا با قیمت مناسب باشد، روکش PFM گزینه ی قابل قبول و اقتصادی تری است.
بنابراین نمی توان یک نوع روکش را برای همه بهترین دانست، اما در اکثر موارد، ترکیبی از طبیعی ترین ظاهر و بالاترین مقاومت با زیرکونیا و سرامیک به دست می آید.
مراقبت های بعد از روکش دندان
روکش دندان مانند دندان طبیعی نیاز به رعایت بهداشت و مراقبت دارد تا دوام آن بیشتر شود. مهم ترین نکات مراقبتی عبارتند از:
- رعایت بهداشت دهان و دندان
مسواک زدن منظم، نخ دندان و استفاده از دهان شویه باعث جلوگیری از تجمع باکتری و التهاب لثه اطراف روکش می شود. - پرهیز از جویدن مواد سخت
شکستن آجیل، یخ یا خوراکی های بسیار سفت ممکن است باعث ترک یا شکستگی روکش شود؛ مخصوصاً در روزهای ابتدایی پس از نصب. - اجتناب از دندان قروچه
اگر فرد دندان قروچه دارد، استفاده از نایت گارد (محافظ شب) ضروری است تا روکش آسیب نبیند. - مراجعه منظم به دندانپزشک
معاینه دوره ای باعث می شود اگر مشکلی مثل لق شدن، پوسیدگی لبه ها یا التهاب لثه وجود داشت، سریع درمان شود. - رعایت رژیم غذایی مناسب
غذاهای خیلی چسبناک یا شیرینی زیاد می تواند پوسیدگی دندان زیر روکش را افزایش دهد؛ بنابراین مصرف این مواد باید کاهش یابد.
با رعایت این نکات، روکش دندان می تواند سال ها بدون مشکل باقی بماند.
روکش دندان عصب کشی شده ممکن است؟
بعد از عصب کشی، ساختار دندان ضعیف تر می شود و احتمال شکستگی یا ترک خوردگی آن بیشتر است. به همین دلیل، در بیشتر موارد توصیه می شود که دندان های عصب کشی شده روکش شوند تا مقاومت آن ها دوباره افزایش یابد.
روکش به عنوان یک پوشش محافظ، تمام سطح دندان را تقویت می کند و مانع از نفوذ باکتری، پوسیدگی مجدد و شکستگی می شود. به ویژه برای دندان های عقب که هنگام جویدن فشار بیشتری تحمل می کنند، روکش کردن اهمیت بیشتری دارد. انتخاب نوع روکش برای دندان عصب کش شده معمولاً بر اساس مقاومت و استحکام انجام می شود؛ بنابراین روکش زیرکونیا و PFM گزینه های بسیار مناسبی برای این موارد محسوب می شوند.
عمر روکش دندان چقدر است؟
عمر روکش دندان به نوع جنس روکش، کیفیت چسباندن، بهداشت دهان و عادات فردی بستگی دارد. به طور متوسط، روکش های دندانی بین ۵ تا ۱۵ سال و در بسیاری از موارد حتی بیشتر عمر می کنند.
- روکش زیرکونیا معمولاً دوام بیشتری دارد و می تواند بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال بدون مشکل باقی بماند.
- روکش سرامیکی و PFM نیز عمر بالایی دارند و در صورت مراقبت صحیح، معمولاً بین ۸ تا ۱۲ سال قابل استفاده هستند.
- روکش های تمام فلزی حتی تا ۲۰ سال هم دوام دارند، اما از نظر زیبایی کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.
عواملی مثل دندان قروچه، جویدن اجسام سخت، عدم رعایت بهداشت دهان و پوسیدگی دندان زیر روکش می تواند باعث کاهش طول عمر آن شود. اگر روکش به خوبی ساخته و نصب شده باشد و بیمار مراقبت های لازم را انجام دهد، می تواند سال ها عملکردی کاملاً طبیعی داشته باشد.
قیمت روکش دندان
قیمت روکش دندان به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله جنس روکش، محل دندان (جلو یا عقب)، دستمزد دندانپزشک و پیچیدگی درمان. به طور کلی:
- روکش سرامیکی و زیرکونیا به دلیل ظاهر طبیعی و دوام بالا، نسبت به روکش های فلزی یا کامپوزیتی قیمت بیشتری دارند.
- روکش PFM (فلز-سرامیک) معمولاً گزینه ای اقتصادی تر است و مقاومت مناسبی دارد.
- روکش های تمام فلز برای دندان های عقب و مصرف طولانی مدت مناسب هستند و قیمتشان بسته به نوع فلز متفاوت است.
به طور متوسط، هزینه روکش دندان در سال ۱۴۰۴ برای دندان های جلو و عقب متفاوت است و می تواند بسته به نوع و کیفیت روکش از چند میلیون تا بیش از ده میلیون تومان متغیر باشد. برای انتخاب بهترین گزینه، مشاوره با دندانپزشک و بررسی نوع روکش، طول عمر و نیازهای زیبایی اهمیت بالایی دارد.
